جهان‌بینی سکولار؛ بن‌بست استراتژیک برای غرب

رامین شمسایی

1. نبرد تاریخی گفتمان حق و باطل

سابقه جنگ میان دوجبهه حق وباطل از زمانی دور و از ابتدای خلقت آدمی قابل پیگیری است، در این جنگ هر یک از طرفین در طول تاریخ خود را به ابزار و فنونی مجهز ساخته اند و با ابزار هایی نوین تر به جنگ یکدیگر رفته اند. این جنگ تاریخی همواره با نقاط عطفی همراه بوده است، وقوع انقلاب صنعتی و رنسانس در اروپا یکی از مهمترین نقاط عطف جبهه باطل و وقوع انقلاب اسلامی یکی از مهمترین نقاط عطف جبهه حق بوده است. تا جایی که می توان گفت در عصر حاضر گفتمان غربی، جبهه باطل و گفتمان انقلاب اسلامی، جبهه حق را نمایندگی می کنند.

2. تحلیل جهان بینی سکولار غربی ها

برای نقد جهان بینی غربی ابتدا باید چیستی جهان بینی را بررسی کرد و سپس روند شکل گیری جهان بینی غربی را مورد مطالعه قرار داد. جهان بینی توصیف جهان و توصیف «هست» و «نیست ها» است، جهان بینی یعنی از چه زاویه ای به جهان نگاه شود. بر مبنای این «هست» و «نیست» هایی که در جهان بینی مشخص می شود، باید و نباید هایی شکل می گیرد که ایدئولوژی یا مکتب نام دارد و در واقع دستورات عملی آن جهان بینی است.

شکل گیری جهان بینی غربی (که جبهه باطل را نمایندگی می کند) پیوستگی بسیاری با وقوع رنسانس در اروپا دارد. در دوران حاکمیت کلیسا درغرب، بدلیل تحریف هایی که در مسیحیت شده است، بعضا آموزه های کلیسا عقل گریز و عقل ستیز بودند. و بعضاً بدتر از آن کشیشان مسیحی هرچه را که برداشت آن ها از دین بود و یا منفعت آن ها را بر آورده می ساخت، تحت عنوان دین به مردم تحمیل می کردند و هر گونه سرپیچی از این احکام را با اشد مجازات پاسخ می دادند. وجود دادگاه های تفتیش عقاید، پیش فروش زمین های بهشت، مبارزه با علوم نوین و...همه و همه جامعه آن روز اروپا را به دین بدبین کرده بود.

لذا بعد از وقوع رنسانس مردم و روشنفکران به سوی مکاتبی گرایش پیدا کردند که به نوعی دین(البته دینی که کشیشان مسیحی به آن ها معرفی کرده بودند) در آن ها فاکتور گرفته شده باشد و حضور حداقلی دین درجامعه را با خود به همراه داشته باشد.

گفتمان غربی پس از رنسانس نوعی جهان بینی سکولار دارد، غرب پس از وقوع رنسانس اساس جهان بینی خود را بر «عقل خود بنیاد» گذاشت. این جهان بینی با حذف دین از صحنه های اجتماعی به «عقل خود بنیادجمعی» تکیه کرد و توسعه خود را بر این مبنا گذاشته است. جهان بینی سکولار که «بهره وری مادی بیشتر» مبنای اصلی آن قرار گرفت و اخلاق و معنویت بعنوان ابزاری برای رسیدن به بهره وری مادی بیشتر تعریف شد. بدیهیست که در چنین شرایطی انحطاط معنوی و اخلاقی روز به روز بیشتر می شود، و همین مسئله باعث شده است غرب در عصر حاضر با بحران های فرهنگی اجتماعی و سیاسی بسیاری مواجه شود.

3. بن بست استراتژیک برای غرب

وضعیت بن بست واری که امروزه در غرب شاهد آن هستیم، نتیجه این نوع جهان بینی و نگرش به جهان است. غرب مدت هاست حرف جدیدی برای زدن ندارد چرا که جهان بینی او به یک بن بست استراتژیک گرفتار آمده و شکست جهان بینی سکولار در حال عیان شدن است. هرچند که غرب در چند سال گذشته پیشرفت های مادی داشته است اما باید دانست که شکست ناشی از جهان بینی زمان بر است، و غرب امروز پس از چند قرن شکست نوع نگرش خود به انسان و جهان را مشاهده می کند.

همانطور که مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید دانشگاه ها می فرمایند:« قضيه، قضيهى بنيانى است. خطاهاى بنيانى وجود دارد. آنچه كه امروز دارد اتفاق مىافتد، ناشى از خطاى در نگاه فلسفى و بنيانى و فكر غرب نسبت به جهان و انسان است؛ خطاى در جهانبينى است. البته اينجور خطاها، مثل خطاهاى تاكتيكى تأثيراتش سريع نيست؛ مثل خطاهاى راهبردى، تأثيراتش ميانمدت نيست؛ اين خطاها تأثيراتش بلندمدت است. بعد از دو سه قرن، اين خطاها دارد خودش را نشان ميدهد؛ و بدانيد كه اينها را زمين خواهد زد.» (22/5/91)

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: